Ideologije koje smatraju da je država jedini temelj ljudskog društva i institucija koja bi trebalo potpuno da nadzire svaki aspekt društvenog života smatraju se fašističkim. Fašizam se često opisuje i kao ekstremni oblik nacionalizma, s obzirom da su većina država u kojima se pojavio bile nacionalne, a da se u etnički mešovitim sredinama ispoljavao kroz etničku, rasnu i versku netoleranciju. Prava pojedinca u fašizmu ukidana su, a nasilje je institucionalizovano kao sredstvo unutrašnje i spoljne politike. Zajedničko svim fašističkim režimima i pokretima je:
- stavljanje države iznad pojedinca i njegovih prava,
- politički sistem izgrađen oko jedne stranke i jednog vođe, i
- korporativni ekonomski sistem kome je cilj bio postići harmoniju između društvenih klasa.
Benito Musolini počeo je političku karijeru kao socijalista. Školovao se u katoličkoj školi i bio je ambiciozni odlikaš, uglavnom u crnoj odeći i s medaljonom sa slikom Karla Marksa u džepu. 1902. emigrirao je u Švajcarsku, i zaposlio u socijalističkim novinama L'Avenir del Lavoratore (Radnička budućnost). Svoje stavove zastupao je agresivno i osuđivao je umerene struje unutar pokreta, pa ga je policija nekoliko puta privodila zbog ispada. Najžešće je pristupao pitanju Crkve, i napisao je antiklerikalni roman Kardinalova ljubavnica u kome je prikazuje kao mesto raskalašnosti, licemerja i zločina. 1904. vratio se i prijavio da odsluži vojni rok (bio je osuđen u odsustvu zbog izbegavanja službe, ali je data amnestija svima koji se prijave). Povodom 25. godišnjice Marksove smrti objavio je osvrt na njegovo delo; i članak u odbranu Ničea čiju filozofiju je nazvao himnom životu. 1909. dobio je posao u italijanskim socijalističkim novinama u Austriji. Musolini je bio vrlo kritičan o nemačkim socijalistima koje je smatrao nacionalistima. U svojim člancima iz tog doba, Marksa hvali kao najznačajnijeg mislioca. U leto 1909. proteran je iz Austrije zbog „subverzivnih delatnosti”, nakon lažne optužbe za učešće u krađi. Vratio se kući i postao je sekretar lokalnog ogranka Socijalističke partije i uređuje partijske novine. Kada je 1911. Italija objavila rat Turskoj zatvoren je zbog pacifističke propagande. U to doba hvalio se da je antipatriota. 1912. izabran je za direktora Socijalističke stranke, a posle je preuzeo i mesto urednika partijskog lista Avanti, i postao jedan od uticajnih vođa italijanskog socijalizma. Početkom I svetskog rata Musolini je bio protiv ulaska Italije u oružani sukob, a protivio se i politici Centralnih sila i osudio ultimatume Srbiji i Belgiji. Nakon početka rata menja stavove i zalaže se za ulazak u sukob na strani Antante. Verovao je da bi italijanskim socijalistima koristila pobeda zapada nad reakcionarnim Centralinim silama. Stavove je objavljivao u stranačkim novinama Avanti, pa je došao u sukob s drugim socijalističkim vođama. Pokrenuo je list Popolo d'Italia, preko kojeg se zalaže za intervenciju Italije. U to vreme grupa intervencionistički raspoloženih socijalista i sindikalista osniva grupu Fasci d’acione rivolucionaria internacionalista kojoj se priključuje i Musolini. Udaljava se od marksizma i postaje fasciniran ratom, ali nije bio nacionalista niti je zagovarao ekspanzionizam. 1915. je mobilisan, a nakon dve godine je ranjen i demobilisan. Rusku revoluciju je pozdravio, ali razočarao se kada je Lenjin potpisao mir. Tokom 1. svetskog rata približio se desnici. Posle rata kolebao se politički i davao izjave poput: „Ostavite slobodan put za elementarne snage indvidue jer izvan individue ne postoji druga ljudska realnost.”, ili „Dole s državom u svim njenim vidovima i otelotvorenjima. S državom od juče, danas, sutra. S građanskom državom i sa socijalističkom. Nama, na smrt osuđenim pristalicama individualizma, preostaje samo današnji mrak i sumorna sutrašnjica, samo apsurdna, ali ipak utešna religija anarhije.”
Fašizam je postao politički pokret 1919, kada je Musolini osnovao Fasci Italijani di kombatimento. Pokretu su pristupali veterani, nacionalisti, antisocijalisti i antiliberali iako su fašisti u svom prvom parlamentarnom pojavljivanju bili u koaliciji s liberalima, a Musolini je pokušavao da privuče i socijaliste. Osnovali su naoružane odrede koji su terorisali Musolinijeve socijalističke kolege. Ciljevi pokreta bili su: proglašenje republike, ukidanje Senata, reforma parlamenta, konfiskacija crkvenih dobara, delimična eksproprijacija kapitala i agrarna reforma. Nakon osvajanja vlasti postaje premijer i, represivnim merama, i diktator Italijanske Socijalne Republike.
Tokom fašističke diktature parlamentarni sistem postao je staleško predstavništvo. Zakoni su ponovo pisani. Svi učitelji u školama i na fakultetima morali su se zakleti da će braniti režim. Urednike novina imenovao je lično Musolini, a ko nije imao pismeno odobrenje partije nije se mogao baviti novinarstvom. Gušeni su radnički štrajkovi i podilazilo se interesima krupnih kapitalista i zemljoposjednika. Trgovačka društva lišena su samostalnosti i integrisana su u tzv. “korporativni sistem”. Nedovršena ideja bila je učlaniti sve Italijane u profesionalne organizacije ili korporacije koje nadzire vlada. Koristeći aposlutnu kontrolu nad novinstvom, Musolini je gradio legendu o Vođi, koji je uvek u pravu i koji može rešiti sve političke i ekonomske probleme. Lično je preuzimao vođenje ministarstva unutrašnjih poslova, spoljnih poslova, kolonija, gradskih uprava, vojske i oružanih službi te javnih radova. Ponekad je istovremeno bio predsednik vlade i na čelu više ministarstava, a sve vreme i šef svemoćne Fašističke stranke i stranačke milicije. Na taj je način držao je moć u svojim rukama i sprečavao pojavu konkurencije. Iako je bio ateista, a u mladosti i antiklerikalac, iz praktičnih razloga približio se Crkvi, i 1929. potpisao je konkordat s Vatikanom, kojim je italijanska država konačno priznata od katoličke crkve. Svojim finansijerima približio se prebacujući brojne industrije iz javnog u privatno vlasništvo, a 1930. krenuo je u drugom smeru stavljajući industriju pod čvrstu vladinu kontrolu. Velike količine novca trošio je na javne radove najavljujći razvoj Italije do nivoa zapadnih zemalja. Privreda je trpela zbog težnje za autarhijom i zbog prevelike koncentracije teške industrije za koju Italija nije imala dovoljno sirovina. U spoljnoj politici Musolini je od pacifiste postao agresivni imperijalista. Pomogao je u stvaranju antihitlerovskog fronta u cilju obrane nezavisnosti Austrije, i bio je, u početku, sumnjičav prema nacizmu zbog radikalnog rasizma i ratobornosti, čemu se kasnije priklonio.
Očigledno je da same reči nisu dovoljna garancija.
Нема коментара:
Постави коментар